Israel – một quốc gia nhỏ bé với khí hậu và địa hình khắc nghiệt không thuận lợi cho việc trồng trọt. Nơi đây có hơn 50% đất đai là hoang mạc và bán hoang mạc, phần còn lại đa phần là rừng và đồi dốc chỉ có 20% đất đai phù hợp trồng trọt (khoảng 4100 km2). Khí hậu cận nhiệt đới khô hạn, lượng mưa vô cùng thấp, địa hình phức tạp…
Lượng đất đai phù hợp trồng nông nghiệp không tăng nhưng dân số ngày càng tăng cao và nhu cầu thực phẩm sạch cho mọi người cũng không ngừng tăng do vậy, Israel đã không ngừng nghiên cứu, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp. Nhờ vậy, Israel từ một quốc gia thiếu hụt lương thực trở thành tự túc lương thực, thực phẩm. Trong 5 năm gần đây, giá trị sản xuất nông nghiệp luôn vượt con số 3,5 tỷ USD/năm, trong đó xuất khẩu chiếm trên 20%.
Tăng năng xuất trồng trọt nhờ trồng rau trong nhà kính
Israel đặt ra mục tiêu không chỉ khắc phục về sản xuất nông nghiệp mà còn phải đạt được nông nghiệp sạch bằng cách ứng dụng canh tác trong nhà kính tạo nên một cuộc cách mạng về năng suất cho các loại cây trồng. Những thành quả đáng kinh ngạc sau sẽ giúp bạn thấy được giá trị của trồng rau trong nhà kính: cà chua đạt năng suất 500 tấn.ha/vụ, bông hồng đạt 3 triệu bông hồng/ha, Israel đã biến sa mạc Negev toàn cát đá (chiếm 65% diện tích đất nước) trở thành một “cánh đồng xanh công nghệ cao” và cho năng suất cây trồng cao nhất thế giới. Công nghệ trồng rau trong nhà kính đã được Israel sử dụng trong mấy thập kỷ qua cho canh tác hoa, rau, các loại cây màu thực phẩm đòi hỏi chất lượng sản phẩm cao, như ớt, hành, tỏi, dưa…
Trong những năm gần đây, mô hình nhà kính còn được Israel sử dụng sản xuất một số loại cây cảnh, cây ăn quả lưu niên như nho, táo, đào, lê… Điều này nhằm mục tiêu thương mại và xuất khẩu. Mô hình trồng rau nhà kính ngày càng được phát triển nâng cao để đáp ứng cho nền nông nghiệp công nghệ cao. Ngoài ứng dụng cho ngành trồng trọt, mô hình nhà kính còn được ứng dụng trong chăn nuôi chủ yếu là chăn nuôi gia cầm và thủy hải sản công nghệ cao trên vùng đất sa mạc.
Tiết kiệm nước nhờ công nghệ tưới tiêu tự động
Ngoài diện tích đất thích hợp trồng trọt ít ra thì nước cũng vô cùng khan hiếm khi hầu hết đất đai trên lãnh thổ đều là sa mạc. Do đó, tiết kiệm nước là một trong những tiêu chí luôn được đề cao trong mọi hoạt động trồng trọt. Chính vì vậy, các nhà khoa học nơi đây đã không ngừ tìm toi, nghiên cứu để đưa ra được các hệ thống tưới tiêu hiện đại, tiết kiệm tối đa nguồn nước như: tưới nhỏ giọt, sử dụng các van tự động, dùng vòi phun áp lực thấp, lọc nhiều tầng và phun mưa loại nhỏ. Nhờ tưới nhỏ giọt, nông dân tiết kiệm được 60% lượng nước.
Hệ thống tưới nhỏ giọt
Trên những cánh đồng rộng lớn ở Israel được trang bị mạng lưới đường ống dẫn nước có các ống nhỏ như mao mạch dẫn tới từng gốc cây. Toàn bộ hệ thống đều được điều khiển bằng máy tính tự động đóng mở van tưới khi độ ẩm của rễ cây đạt tới mức nhất định. Ngoài cung cấp nước cho cây trồng, hệ thống này còn cung cấp cả phân bón nên rất tiện cho quá trình chăm sóc. Với những cây trồng cần tưới trên lá thì dùng thêm hệ thống tưới phun sương.
Ứng dụng công nghệ thông tin trong trồng trọt
Đã từ rất lâu những năm 90 về trước, Chính phủ Israel đã không ngừng đầu tư mạnh để nông dân tiếp cận các ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT). Nhờ vậy, đến thời điểm này hầu như tất cả các khâu từ canh tác đến thu hoạch, bảo quản, tiêu thụ đều được áp dụng công nghệ thông tin. Với diện tích đất canh tác từ 5 – 6 nghìn hecta đều có thẻ dễ dàng quản lý mà không cần phải làm việc ngoài đồng ruộng.
Khi ứng dụng công nghệ thông tin, người nông dân chỉ cần có 1 máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh có kết nối mạng, các thiết bị cảm ứng và phần mềm điều khiển tự động từ xa sẽ giúp nông dân biết vườn cây nào cần bón phân gì, số lượng bao nhiêu, diện tích nào cần tưới nước, tưới bao nhiêu là vừa.
Ngoài ra, chính phủ còn hỗ trợ đầu tư quảng cáo ra nước ngoài nhằm hỗ trợ nông dân xuất khẩu nông sản ra thị trường thế giới. Vì vậy, hiện nay khoảng 60% tổng sản lượng hoa sản xuất ra được bán trực tiếp từ nông dân cho các nhà đấu giá hoa ở Tây Âu; 20% xuất sang các thị trường truyền thống như Đông Âu, Mỹ; một phần nhỏ bán sang châu Á – chủ yếu là Nhật Bản.
Công nghệ sau thu hoạch
Israel đã đưa ra được nhiều công nghệ bảo quản giúp nông sản được tươi ngon trong thời gian dài và vẫn giữ được giá trị dinh dưỡng cao. Ví dụ như phương pháp bảo quản khoai tây không sử dụng hóa chất để giảm đáng kể tỉ lệ nảy mầm trong quá trình lưu trữ (với bí quyết chính là ở thành phần dầu bạc hà), bảo quản lựu lên đến 4 tháng mà vẫn duy trì lượng dinh dưỡng, sử dụng các túi khí vi đục, hay các hệ thống sưởi ấm giúp giải quyết vấn đề về hình thức cho hành tây và tiêu.
Cùng một số công nghệ như kéo dài tuổi thọ của táo Granny Smith; phát triển loại ngũ cốc giàu protein đặc biệt cho thức ăn gia súc giúp tăng sản lượng sữa; công nghệ không sử dụng GMO (biến đổi gien) với tên gọi Enhanced Ploidy (EP) có thể giúp tăng sản lượng các loại cây trồng như ngô lên tới 50%.
Nghiên cứu và phát triển (R&D)
R&D trong nông nghiệp ở Israel luôn được phối hợp thực hiện bởi 4 nhà (Nhà nước, nhà khoa học, nông dân và các doanh nghiệp). Mục tiêu không chỉ dừng lại ở số lượng mà còn cả chất lượng các sản phẩm nông nghiệp của đất nước.
Sự thành công trong nghiên cứu và phát triển của Israel là nhờ sự tương tác qua lại giữa nhà khoa học và các nhà nông. Người nông dân đưa đến những vấn đề thường gặp trong quá trình canh tác cho nhà khoa học. Nhà khoa học nghiên cứu và đưa lại những giải pháp thực hiện để nhà nông ứng dụng trên đồng ruộng.
Nhờ những động lực muốn nâng cao năng suất cây trồng, tăng sản lượng nông nghiệp và chất lượng giống đã dẫn đến sự ra đời của các loại giống mới. Cải tiến trong tưới tiêu, phân bón, thiết bị nông nghiệp, tự động hóa, hóa học, canh tác và thu hoạch cũng được đẩy mạnh.
Những thành tựu nghiên cứu này của Israel không chỉ ứng dụng trong nước mà còn được mở rộng hỗ trợ cho các nước trên thế giới để cùng phát triển.
Đến nay, nông nghiệp sạch công nghệ cao của Israel đã đánh dấu được nhiều cột mốc quan trọng và không ngừng phát triển để nâng cao hơn nữa trong tương lai.